„Dzieci w ruchu drogowym”

dr Aneta Wnuk

ISBN 978-83-206-2037-5

Cena 21 zł za 1 zeszyt

Spis treści

Monografia autorstwa Anety Wnuk pt. Dzieci w ruchu drogowym, składa się z trzech zeszytów, tj:

1. Dzieci w ruchu drogowym Zeszyt 1. Współczesne rozumienie wychowania komunikacyjnego, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2021.

2. Dzieci w ruchu drogowym Zeszyt 2. Omówienie badań światowych i własnych dotyczących zachowań młodych uczestników ruchu, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2021.

3. Dzieci w ruchu drogowym Zeszyt 3. Propozycje rozwiązań edukacyjnych dla młodych uczestników ruchu i prowadzących zajęcia z wychowania komunikacyjnego, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2021.

Obszarem zainteresowań pracy naukowej autorki w ostatnich latach była problematyka nabywania kwalifikacji i kompetencji nauczycieli realizujących zadania dotyczące edukacji z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd) adresowanej do dzieci i młodzieży, czyli tzw. wychowania komunikacyjnego. Efekty tej pracy zostały ujęte w monografii pt. Nauczyciel wychowania komunikacyjnego wobec współczesnych wyzwań zawodowych i problemów bezpieczeństwa ruchu drogowego, prezentującej zagadnienie wychowania komunikacyjnego głównie z punktu widzenia jego realizatorów.

Niniejsza publikacja jest kontynuacją tamtych rozważań. Tym razem autorka prezentuje tematykę bezpieczeństwa ruchu drogowego i edukacji z tego zakresu głównie od strony młodych uczestników ruchu.

Adresatem publikacji są wszyscy, którzy w swojej pracy łączą obszary edukacji i bezpieczeństwa ruchu drogowego, dla których zdrowie i bezpieczeństwo uczestników ruchu jest ważne, w tym w szczególności do nauczycieli, realizatorów zadania dotyczącego edukacji brd, osób decydujących o kształcie wychowania komunikacyjnego w Polsce oraz badaczy tej tematyki.

Niestety zarówno jeśli chodzi o dzieci, jak i dorosłych nawet bardzo dobre przygotowanie teoretyczne, a nawet praktyczne oraz znajomość przepisów i zasad ruchu drogowego i nie przekłada się na ich stosowanie i postępowanie według nich w realnych warunkach.

Treści dotyczące brd, jako obszaru dotykającego wielu aspektów życia człowieka, są wpisane do szkolnych podstaw programowych, w mniejszym lub większym stopniu, różnych przedmiotów, w tym w szczególności poświęconych zdrowiu i profilaktyce – i taki system jest

ogólnie przyjęty we wszystkich krajach UE; w Polsce treści te wpisane są głównie do przedmiotu technika. Problemem współczesnego wychowania komunikacyjnego w Polsce jest m.in. nie jego brak w podstawie programowej, brak programów czy środków dydaktycznych, a jakość i zawartość tych elementów oraz sam sposób prowadzenia zajęć.

Podobnie jak wspomniana poprzednia monografia i ta składa się z trzech, tym razem osobnych, części (zeszytów).

Pierwsza – teoretyczna – przedstawia tendencje wypadków drogowych z udziałem dzieci w Polsce i Polski na tle krajów Unii Europejskiej; współczesne ujęcia wychowania komunikacyjnego i jego trendów; różne podejścia do jego ewaluacji oraz przykłady dobrych praktyk. Istotnym elementem tej części jest historyczne porównanie, wydawałoby się, zupełnie odmiennych stylów realizacji edukacji brd dzieci i młodzieży w dwóch państwach, tj. Polsce i USA, i próba odpowiedzi na pytanie, czy obecne podejście jest rzeczywiście nowatorskie.

Druga – empiryczna – prezentuje omówienie wybranych wyników ilościowych i jakościowych badań światowych dotyczących zachowań dzieci i młodzieży w ruchu drogowym, przeczących tezie o braku podejmowania inicjatyw naukowych w tym zakresie oraz przedstawia wyniki badań własnych odnoszących się do zachowań młodych polskich uczestników ruchu drogowego w kontekście prowadzonego w szkołach wychowania komunikacyjnego.

W obu tych częściach autorka odwołuje się do polskich doświadczeń, dorobku naukowego zespołu Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Instytutu Transportu Samochodowego, którego jest pracownikiem i wybranych rezultatów własnych osiągnięć zawodowych.

Dotychczasowa praktyka zawodowa i otrzymane wyniki badań stanowiły uzasadnienie do opracowania autorskiego programu nauczania wychowania komunikacyjnego dzieci i młodzieży oraz propozycji nowej kwalifikacji cząstkowej (trener brd) z obszaru transportu do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji, co składa się na część trzecią – pragmatyczną.

Czytelnicy nie znajdą w nich jednak odpowiedzi na pytanie, jak należy skutecznie prowadzić wychowanie komunikacyjne, tak aby przekazywana dzieciom i młodzieży wiedza i umiejętności oraz kształtowane postawy przekładały się na trwałe, prawidłowe zachowania w ruchu drogowym, a jednocześnie, aby to nauczanie było dla nich atrakcyjne.

Bardziej należy ją potraktować jako próbę odpowiedzi czy zasygnalizowanie kierunków, gdzie należy tej odpowiedzi szukać; kierunków, w których zmierza i (czy) powinna zmierzać współczesna edukacja brd.

Zaproponowane rozwiązania nie zniwelują braków i wieloletnich zaniedbań systemowych; nie zachęcą również do aktywności osób, które tych zmian z założenia po prostu nie chcą, ale może będą ich zaczątkiem, a przynajmniej skłonią do refleksji. Niniejszą publikacja stanowi także pewne podsumowanie 20-letniej pracy autorki w Instytucie.

Publikacja jest dostępna on-line na stronach Polskiego Obserwatorium BRD (nieodpłatnie) oraz w wersji w papierowej (cena 21 zł za zeszyt).

Zamówienia można składać w Sekcji Informacji Naukowej i Wydawnictw ITS: wyślij wiadomość