Dopuszczenie jednostkowe pojazdów kategorii M, N, O zgodnie z Rozporządzeniem ramowym (UE) nr 2018/858
Z dniem 14 sierpnia 2013 r. decyzją Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Instytut Transportu Samochodowego stał się jednostką uprawnioną do przeprowadzania m.in. procedury dopuszczenia jednostkowego. Dopuszczenie jednostkowe polega na badaniu jednego, konkretnego egzemplarza pojazdu i stwierdzeniu, czy pojazd ten spełnia określone wymagania.
W 2018 r. zostało ogłoszone „Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. tzw. „Rozporządzenie Ramowe” w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych urządzeń technicznych przeznaczonych do takich pojazdów, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające Dyrektywę 2007/46/WE. Rozporządzenie ramowe (UE) nr 2018/858, które w pełni zastąpiło Dyrektywę 2007/46/WE (zwaną dyrektywą ramową) zaczęło obowiązywać od 1.09.2020 r.
Rozporządzenie ramowe UE 2018/858 wprowadza pewne zmiany w zakresie dopuszczenia jednostkowego pojazdu (tzw. indywidualnej homologacji pojazdu). Rozporządzenie w stosunku do Dyrektywy umożliwia poza krajowym dopuszczeniem pojazdu nową możliwość w postaci europejskiego dopuszczenia jednostkowego (tzw. homologacji indywidualnej pojazdu UE) dla pojazdów specjalnych wszystkich kategorii M, N, O. Taka procedura nie była przewidziana w Dyrektywie 2007/46/WE, a dopuszczeniu indywidualnemu (UE) mogły podlegać jedynie pojazdy kategorii M1 i N1. Dopuszczeniu jednostkowemu pojazdów mogą podlegać jedynie pojazdy kompletne i skompletowane (ostatni etap homologacji wieloetapowej). Dopuszczenia europejskiego można udzielić jedynie na pojazd, który spełnia wymagania określone w dodatku 2 część I dla pojazdów kategorii M1 i N1 lub pojazdom specjalnego przeznaczenia wszystkich kategorii zgodnie z wymaganiami określonymi w dodatku 2 części III załącznika II, natomiast w przypadku dopuszczenia krajowego można zastosować alternatywne wymagania krajowe. Podczas przeprowadzania badań pojazdu nie przeprowadza się badań niszczących w celu ustalenia, czy pojazd spełnia wymagania, ale zamiast tego wykorzystuje wszelkie informacje dostarczone w tym celu przez wnioskodawcę (producenta pojazdu). Zgodnie z tym na przykład nie musza być przeprowadzone badania niszczące a zamiast tego wnioskodawca przedkłada oświadczenie producenta (lub - w przypadku gdy oświadczenie o zgodności powoduje niepewność - od producenta dowód, w tym raport z badań), stwierdzający, że dany pojazd, spełnia co najmniej jedno z alternatywnych wymagań lub równoważne przepisy krajowe.
Zgodnie z art. 44 Rozporządzenia ramowego państwa członkowskie zezwalają na wprowadzenie do obrotu, rejestrację lub dopuszczenie pojazdów z ważnym świadectwem unijnego indywidualnego dopuszczenia pojazdu.
Dopuszczeniu jednostkowemu podlega nowy, niezarejestrowany pojazd który na bieżącym etapie kompletacji nie posiada ważnego świadectwa zgodności (CoC) lub pojazd kompletny w którym od chwili rejestracji pojazdu do chwili złożenia wniosku o dopuszczenie indywidualne pojazdu upłynęło mniej niż sześć miesięcy.
Dopuszczeniu jednostkowemu nie podlegają pojazdy wymienione w Ustawie - prawo o ruchu drogowym - Dz. U. z 2020r., poz. 110 z późn. zm. Art. 70zn ust. 3-5 (link).
Do przeprowadzenia dopuszczenia jednostkowego potrzebne są:
- wniosek do ITS o przeprowadzenie dopuszczenia jednostkowego (link),
- dokument informacyjny zgodny z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 2020/683,
- wzór dla kategorii M (samochody osobowe i autobusy)
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. M1
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. M2
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. M3
- wzór dla kategorii N (samochody ciężarowe)
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. N1
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. N2
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. N3
- wzór dla kategorii O (przyczepy)
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. O1 i O2
- wzór uzupełniający dla pojazdu kompletnego i skompletowanego kat. O3 i O4
- wykaz danych i informacji o pojeździe niezbędnych do rejestracji i ewidencji pojazdów, którego wzór stanowi załącznik nr 5 do Obwieszczenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 15 grudnia 2014 r. ogłoszone w Dz. U. z 2015r., poz.148 w sprawie dopuszczenia jednostkowego pojazdu (link),
- kopie świadectw homologacji typu lub inne dokumenty potwierdzające spełnienie odpowiednich wymagań technicznych określonych w przepisach Unii Europejskiej lub regulaminach ONZ,
- pojazd do badań,
- kopia dowodu wniesienia opłaty za badania przed wydaniem sprawozdania ITS,
Następnie do Transportowego Dozoru Technicznego należy dostarczyć:
- wniosek o dopuszczenie jednostkowe pojazdu (link),
- dokument informacyjny sporządzony zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 2020/683,
- sprawozdanie z badań ITS potwierdzające spełnienie odpowiednich warunków lub wymagań technicznych w celu dopuszczenia jednostkowego pojazdu,
- kopię dowodu wniesienia opłaty do TDT za wydanie dopuszczenia jednostkowego pojazdu,
- kopię dowodu własności pojazdu.
Transportowy Dozór Techniczny na podstawie sprawozdania z badań ITS wydaje decyzję administracyjną o dopuszczeniu jednostkowym pojazdu oraz świadectwo krajowego lub europejskiego indywidualnego dopuszczenia pojazdu. Decyzją ministra istnieje możliwość zwolnienia ze spełniania niektórych wymagań technicznych - Ustawa - prawo o ruchu drogowym Dz. U. z 2020r., poz. 110 z późn. zm. - Art. 70zn ust. 6 (link).